Bilet’in altından rant ve fiþleme çıktı. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ve AktifBank arasında imzalanan E-Bilet uygulamasıyla, 14 Nisan 2014 tarihinden itibaren her taraftar maçlara girmek için 2 lira ek ücret ödeyecek. Her izleyici bilet alabilmek için, taþeron olarak PTT þubelerini kullanan AktifBank’tan 15 lira ödeyerek taraftar kart almak zorunda kalacak. Kiþi baþı kart ve ek ücret her yıl enflasyon oranında artırılacak. Tüm seyirciler fiþlenecek, kamerayla izlenecek.
Cumhuriyet Gazetesi'nin haberine göre, Türkiye’deki spor kulüpleri ve Kulüpler Birliði’nin hiçbir þekilde dahil edilmediði E-Bilet sözleþmesi, TFF ile Netaþ ve geçen ocak ayına kadar Baþbakan’ın damadı Berat Albayrak’ın CEO’luðunu yaptıðı Çalık Holding’e ait E-Kent Konsorsiyumu arasında 2013 Aðustos’unda imzalandı. Hukukçulara göre dünyada ilk kez Türkiye’de uygulanacak E-Bilet sisteminin aceleye getirilmesindeki en büyük etken, sahalarda giderek artan siyasi muhalefeti raptuzapt altına almak.
Ýhale verildiðinde damat CEO idi
Netaþ ve E-Kent (E-Kent Teknoloji ve Ödeme Sistemleri) Konsorsiyumu, Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF) Türkiye çapındaki en üst lig ve bir altındaki ligde bulunan futbol kulüplerinin stadyumlarında E-Bilet sisteminin tasarımı, tedariki, entegrasyonu, devreye alınması, çalıþtırılması ve bakımı için bir merkezi sistem entegratörü seçmek üzere gerçekleþtirdiði ihaleyi KDV dahil 100 milyon lira bedelle kazandı. Ýhaleye iliþkin anlaþma 27/08/2013 günü imzalandı. Netaþ hisseleri açıklamadan sonraki ilk iþ gününde yüzde 8.97 oranında prim yaptı.
NETAÞ’ın yüzde 53 hissesi OEP RHEA Turkey Tech B.V’nin, One Equity Partners (OEP) ve Rhea Giriþim Sermayesi Yatırım Ortaklıðı A.Þ’nin ortaklaþa sahip olduðu bir þirkete satılmıþtı. E-Kent de, Çalık Holding’in AktifBank’la iliþkili kuruluþu. Ýhaleyi alan ortaklardan finansal kısmı yürütecek olan E-Kent ve AktifBank’ın sahibi, AKP hükümeti tarafından devlet bankaları tarafından verilen krediyle Sabah ve atv’yi alan, kısa bir süre önce de bu medya grubunu satan Ahmet Çalık. Ýhale verildiðinde Çalık Holding’in CEO’luk görevini Baþbakan Tayyip Erdoðan’ın damadı Berat Albayrak yapıyordu. Berat Albayrak 2014 Ocak ayı itibarıyla bu görevini bıraktı.
Þube taþeronu PTT
Dört þubesiyle yakın bir zamana kadar kurumsal müþterilere hizmet veren AktifBank, kendisi þube açmak yerine, Türkiye’nin dört bir yanında kurulmuþ olan PTT þubeleri üzerinden hizmet vermeye baþladı. Yani bir anlamda PTT’yi taþeron olarak kulanmaya baþladı.
Aktif yakınlık
Meclis KÝT Komisyonu’nda görev yapan CHP Amasya Milletvekili Hüseyin Ünsal, PTT ile AktifBank’ın iþbirliði yapmasını þu sözlerle gündeme getirmiþti:“ PTT Genel Müdürlüðü Ucuz Para Transferi (UPT) sistemi uygulamaya koydu. Bir KÝT olan PTT’nin ortaklık için kamu bankalarına öncelik tanıması beklenirdi. Ancak Aktif Bank’ı tercih etmiþ. Aradaki aktif yakınlık da malum. AktifBank, Çalık Holding’in bankası. En ucuz para havalesinden 7.5 lira alındıðı düþünülürse ortada dönen paranın büyüklüðü az çok tahmin edilebilir.”
E-Bilet sistemi, ilk olarak 2014 yılı nisan ayında Kadıköy Þükrü Saracoðlu ve Türk Telekom Arena, Trabzon Avni Aker, Kasımpaþa RTE statlarında baþlatılacak. Gelecek sezon da tüm Süper Lig maçlarının oynandıðı statlarda uygulanacak.
E-bilet sisteminde taraftar her þeyiyle fiþlenecek, statta her anı kamerayla izlenecek. Seyirci, bilet ya da kombine satın alabilmek için vatandaþlık numarası, fotoðraf, ev adresi ve kimlik bilgilerini bankaya beyan edecek.
Maça bilet almak isteyen önce AktifBank’ın anlaþtıðı PTTBank þubelerine gidip kimlik bilgilerini verecek, taraftar kart alacak. Fotoðraflı bir kimlik belgesi görünümündeki “e-futbol” kartının içinde manyetik bir okuyucu bulunacak. Taraftar gideceði maçın biletini kredi kartı veya benzeri yolla “e-kart”ına iþletecek. Maç günü turnikeden kartını okutup geçecek. Tribünde hiç kimse birbirinin yerine oturamayacak. Tribünde olay çıkaran, siyasi slogan atan, küfür eden taraftarlar hakkında ise kamera tespiti sonrası yasal iþlem baþlatılacak.
Çalık'a 'rant' asisti
Maça gitmek isteyen taraftar alacaðı karta banka kredi kartı gibi ilk yıl 15 lira ödeyecek. Bu kart ücreti her yıl yenileme adı altında enflasyon oranında artacak.
Turnikeden her geçiþte her taraftar ayrıca 2 lira ödeyecek. Bu ücret de aynı þekilde her yıl enflasyon oranında artırılacak.
Sözleþme gereði E-Bilet uygulamasından elde edilecek gelirin yüzde 55’i AktifBank’ın dahil olduðu konsorsiyuma, yüzde 40’ı kulüplere, yüzde 5’i TFF’nin kasasına gidecek.
Ýlk etapta uygulamaya geçecek olan Fenerbahçe ve Galatasaray maçlarında iki takımın da 50 bin kiþiye oynadıðı düþünülürse bu, 100 bin çarpı 2 lira ediyor. Yani Çalık’ın iki takımın bir maçında sadece turnike giriþinden kazanacaðı para 200 bin lira. Þirketin, sadece iki takımın 100 bin taraftar kartından kazanacaðı ise 100 bin çarpı 15 eþittir 1.5 milyon lira.
FB’nin 310 bin taraftar kartı çöpe gidecek
Yeni kart sisteminin gelmesiyle takımların çıkardıðı taraftar kart ve bunlardan elde ettiði gelirler de çöpe gidecek. Bu takımların içinde en büyük zararı 310 bin taraftar karta sahip olan Fenerbahçe görecek.
Yanıt bekleyen sorular
- Ticari bir sözleþme neden yasaya tabi tutularak zorunlu kılındı?
- Mevduat bankası olmayan AktifBank neden tercih edildi?
- E-Bilet karıþıklık olacaðı bilindiði halde neden bu sezon bitmeden uygulamaya konuldu?
- Gelirler neden sezon sonunda ödenecek? AktifBank gibi küçük ölçekli bir banka 500 milyon doları bulması beklenen bir gelirin garantisini nasıl verecek? Ýflas ettim derse, kulüplerin zararını kim karþılayacak?
- TFF, E-Bilet’ten gelen gelirleri kulüplere nasıl pay edecek? Galatasaray ile Elazıð arasındaki fark neye göre belirlenecek? Federasyonun bu parayı kulüplere tehdit olarak kullanmasının önüne nasıl geçilecek?
- Tamamiyle kulüpleri ilgilendiren bir konuda, kulüpler sözleþmenin herhangi bir yerine neden hiç dahil edilmedi? Örneðin, E-Bilet’te uyum sorunu yaþanabileceðine dikkat çeken Kulüpler Birliði’nin, “14 Nisan’da baþlanacak uygulamanın bir sonraki sezona uzatılması” yönünde yaptıðı istek bile neden kabul edilmedi?
- 5 yıllık olması planlanan sözleþme neden 10 yıla çıkarıldı?
- Hiçbir güvenlik gücü olmamasına raðmen elektronik sistemlerin zarar görmesi halinde neden kulüpler sorumlu tutulup zararı ödeyecek?
Konsorsiyumun giderleri tüm masrafları kapsayacak. Her türlü pazarlama, satıþ ve saha operasyonlarına ait harcamalar gider sayılacak. Giderler açısından TFF onayının devreye girmesi için masrafın asgari tek seferde 30 bin lira olması gerekmekte. Yani 30 bin liranın altındaki giderlerde TFF’nin onayına gerek yok.
Banka, giderler düþüldükten sonra kalan geliri TFF ve kulüplere sezon sonunda ödeyecek. Biriken paranın faizi bile birçok düþük bütçeli kulübün toplam gelirinden fazla olacak.
Sözleþmede AktifBank’ın diðer gelir kalemleri de þöyle sıralanıyor:
- Hesaba baðlı ve kredi kartı özellikli elektronik kartlar için E-Bilet sistemi kullanım bedeli ve yıllık yenileme bedeli, ön ödemeli elektronik kart için belirlenen E-Bilet sistemi kullanım ve yıllık yenileme bedellerinden az olmamak üzere finansal kuruluþ tarafından belirlenecek.
- Elektronik kartların kullanımından elde edilen kart takas komisyonu geliri.
- Mobil operatörler üzerinden yapılacak bilet alım ve kart bakiye yükleme iþlemleri sırasında, aboneden elde edilecek tüm gelirler, mobil uygulamalardan elde edilecek gelirler.
- E-Bilet sistemi sponsorluk gelirleri.
- Online ve mobil bilet satıþ portal ve uygulamalarının içeriðinden, reklamlarından veya mobil uygulamalardan elde edilecek gelirler.
- Merkez hesapta ve ön ödemeli elektronik kart hesaplarında belirli bir süre tortuda
birikecek olan tutarların deðerlendirilmesinden oluþacak gelir.
- Finansal kuruluþlara devredilecek elektronik kart lisansından elde edilecek lisans gelirleri.
- Mobil operatörlerden, mobil bilet satıþ, mobil ödeme ve mobil cüzdan lisansları kapsamında elde edilecek gelirler.
- Türkiye genelindeki ulaþım kartlarına elektronik kart lisansı verilmesi halinde elde edilecek lisans gelirleri.
E-Bilet 6222 Sayılı yasa gereði
31/3/2011 tarihli ve 6222 Sayılı Sporda Þiddet ve Düzensizliðin Önlenmesine Dair Kanun’un 11. maddesinde federasyonların görev, yetki ve sorumlulukları þöyle sıralanıyor:
a) Milli müsabakalarda, spor müsabakasına seyirci olarak girecek kiþilerin kontrolünü yaptırmak, haklarında seyirden yasaklanma tedbiri bulunanların spor alanlarına giriþlerini engellemek ve tespit edilenleri genel kolluk kuvvetlerine bildirmek.
b) Elektronik kartlı bilet sistemine geçilen müsabakalarda;
1) Bilet organizasyonu ve seyircilerin müsabaka alanlarına giriþ ve çıkıþına iliþkin kontrol ve denetimi gerçekleþtirmek ve bu amaçla bünyesinde merkezi kontrol sistemi oluþturmak ve kurulacak sistemi kulüplerin hizmetine sunmak.
2) Elektronik kart oluþturmak amacıyla alınacak kiþisel bilgileri merkezi veritabanında tutmak ve bu veritabanını Maliye Bakanlıðı ve Ýçiþleri Bakanlıðı’nın eriþimine açık tutmak ve veritabanları arasındaki eriþimi saðlamak.
3) Sistem üzerinden merkezi satıþları gerçekleþtirmek, kart bilgilerinin kulüpler adına reklam ve pazarlamasını yapmak, haklarında seyirden yasaklanma tedbiri bulunanlara bilet satıþı yapılmaması için her türlü tedbiri almak.
c) Kanunun 11’inci maddesinde tanımlanan suçlardan dolayı mahkûmiyetle birlikte haklarında Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesi hükümlerine göre yasaklanma kararı verilen kiþilerin belirlenen yasak süresince yönetim ve denetim organlarında görev almamasını saðlamak.
ç) Kanun hükümlerine göre hakkında güvenlik tedbiri olarak spor müsabakalarını seyirden yasaklanma kararı verilen kiþilerin yasak süresince federasyon yönetiminde yer almamasını ve spor müsabakalarında hakem, temsilci veya gözlemci olarak görev almamasını saðlamak.
d) Özel güvenlik görevlileri yerine görevlendirilen genel kolluk görevlilerinin kanunda belirtilen harcırahlarını müsabakada görev alan genel kolluk kuvvetlerine iliþkin listenin il veya ilçe emniyet müdürlükleri tarafından federasyona bildirilmesinden sonraki 15 gün içerisinde görevlendirilen genel kolluk görevlilerinin hesabına yatırılmasını saðlamak.
e) Biletsiz seyirci giriþini önleyici tedbirler aldırmak ve denetlemek.
f) Gözlemci polise Türkiye Futbol Federasyonu’nun belirleyeceði esaslara uygun olarak spor alanlarının ilgili bölgelerine girebilecek þekilde akreditasyon kartları düzenlemek...
Paylaþ